Οι διεθνείς επιστημονικές κοινότητες SRS και SOSORT που ασχολούνται με την θεραπεία της σκολίωσης έχουν δημιουργήσει συγκεκριμένα κριτήρια (guidelines – criteria) για το ποια θα πρέπει να είναι η κατάλληλη θεραπεία. Η θεραπεία της σκολίωσης μπορεί να περιλαμβάνει παρακολούθηση, ειδικές φυσικοθεραπευτικές ασκήσεις για την σκολίωση (PSSE), κηδεμόνας και χειρουργείο. SOSORT και SRS φαίνεται να συμφωνούν στα βασικά σημεία, όμως οι οδηγίες τους έχουν κάποιες διαφοροποιήσεις. Αυτό ως κάποιο βαθμό είναι φυσιολογικό, καθώς η SOSORT κυρίως αποτελείται από επιστήμονες που ασχολούνται αποκλειστικά με την συντηρητική θεραπεία, ενώ η SRS κυρίως από χειρούργους ορθοπεδικούς.
Η SRS προτείνει (SRS indications for treatment) :
Η SOSORT έχει αναπτύξει ελαφρώς διαφορετικά κριτήρια για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας, με έναν ακόμα πιο ενεργό ρόλο των PSSE , τα οποία σε γενικές γραμμές παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:
Η SOSORT επίσης θεωρεί πολύ σημαντική την εκτίμηση του κινδύνου επιδείνωσης, ο οποίος υπολογίζεται εύκολα από την φόρμουλα των Lonstein and Carlson (1984) :
Παράγοντας Επιδείνωσης = Γωνία Cobb – (3 x στάδιο Risser) / ηλικία
[Progression factor = Cobb angle – (3 x Risser sign) / chronological age]
Με βάση αυτή την φόρμουλα η SOSORT προτείνει και την καταλληλότερη θεραπεία, ανάλογα με το ποσοστό επιδείνωσης (incidence of progression)
Όπως φαίνεται στο διάγραμμα, όταν η πιθανότητα επιδείνωσης είναι κάτω από 40% η θεραπεία είναι απλή παρακολούθηση ανά τακτά διαστήματα. Όταν η πιθανότητα επιδείνωσης είναι από 40% μέχρι 60% η θεραπεία πρέπει να αποτελείται μόνο από ειδικές φυσικοθεραπευτικές ασκήσεις για την σκολίωση (PSSE). Όταν η πιθανότητα επιδείνωσης είναι 60% έως 80%, σίγουρα πρέπει να εφαρμόζονται οι PSSE, ενώ ο κηδεμόνας μπορεί να συσταθεί μόνο στις περιπτώσεις υψηλού κινδύνου με βάση τους προγνωστικούς παράγοντες και την τακτική παρακολούθηση για τυχόν επιδείνωση του κυρτώματος. Τέλος, ο κηδεμόνας θα πρέπει σίγουρα να εφαρμόζεται όταν η πιθανότητα επιδείνωσης είναι 80%. Σε κάθε περίπτωση που χρησιμοποιείται κηδεμόνας η θεραπεία πάντα πρέπει να περιλαμβάνει και τις PSSE. Το παραπάνω διάγραμμα αποκτά ιδιαίτερη σημασία στις περιπτώσεις που η γωνία Cobb είναι μεταξύ 20 -29 μοιρών, οπότε είναι αμφιλεγόμενο αν θα πρέπει να εφαρμοστεί κηδεμόνας ή όχι.
Η SOSORT επίσης διευκρινίζει πως για να ληφθεί η σωστή απόφαση για την κατάλληλη θεραπεία της σκολίωσης, θα πρέπει να συνεκτιμούνται η πρόσφατη επιδείνωση της σκολίωσης και οι υπόλοιποι προγνωστικοί παράγοντες ( οικογενειακό ιστορικό, μεγάλη στροφή σπονδύλων. Flatback, διπλή σκολίωση κ.α.). Κατά την SRS πραγματική επιδείνωση (absolute progression) της σκολίωσης είναι η αύξηση της γωνίας Cobb κατά 5 μοίρες. Όμως η επιδείνωση της σκολίωσης περιγράφεται καλύτερα από το Barcelona Scoliosis Physical Therapy School (BSPTS) ως σχετική επιδείνωση της σκολίωσης (relative progression) και σημαίνει:
Α) Αύξηση της γωνίας Cobb κατά 5 μοίρες μέσα σε 6 μήνες (για σκολιώσεις με γωνία Cobb>20 μοίρες )
Β) Αύξηση της γωνίας Cobb κατά 10 μοίρες μέσα σε 6 μήνες (για σκολιώσεις με γωνία Cobb<20 μοίρες )
Γ) Δύο συνεχόμενες αυξήσεις της γωνίας Cobb κατά 3 μοίρες μέσα σε δύο περιόδους 3 μηνών
Σε αυτό το σημείο πρέπει να επισημανθεί πως τα τελευταία χρόνια, μέσα από την στενή συνεργασία με την SOSORT και με τις πρόσφατες δημοσιευμένες υψηλής μεθοδολογικής ποιότητας ερευνών, η SRS πλέον αναγνωρίζει επίσημα την αποτελεσματικότητα των ειδικών φυσικοθεραπευτικών ασκήσεων (PSSE) στην θεραπεία της σκολίωσης. Μάλιστα χρηματοδοτεί και έρευνες που μελετούν την εφαρμογή των Ειδικών Φυσικοθεραπευτικών Ασκήσεων για την Σκολίωση (PSSE).
Τον Μάιο του 2014 η SRS δημοσίευσε την επίσημη θέση της σχετικά με τον ρόλο των PSSE (SRS position statement on PSSE), το οποίο συνοπτικά αναφέρει πως:
- Ο συνδυασμός κηδεμόνα και ειδικών ασκήσεων για την σκολίωση (PSSE) φαίνεται ότι προσφέρει καλύτερα αποτελέσματα στην θεραπεία της σκολίωσης.
- Υπάρχουν ερευνητικές αποδείξεις ότι τα προγράμματα των ειδικών ασκήσεων για την σκολίωση (PSSE) έχουν σαφώς καλύτερα αποτελέσματα συγκρινόμενα με όχι ειδικές ασκήσεις, γενικότερη γυμναστική ή καθόλου άσκηση.
- Η SRS υποστηρίζει ενεργά ερευνητικές προσπάθειες σχετικά με τον ρόλο των ειδικών ασκήσεων για την θεραπεία της σκολίωσης.
- Η SRS σε συνεργασία με την SOSORT είναι στην διαδικασία δημιουργίας ερευνητικών οδηγιών για την μελέτη θεραπευτικών μεθόδων για την σκολίωση που περιλαμβάνουν κηδεμόνα και ειδικές ασκήσεις για την σκολίωση (PSSE).
Διαβάστε ολόκληρο το SRS position statement on PSSE
Τον Φεβρουάριο του 2015 η SRS μαζί με τις διεθνείς επιστημονικές κοινότητες AAOS (American Academy of Orthopedic Surgeons), AAP (American Academy of Pediatrics) και POSNA (Pediatric Orthopedic Society of North America) δημοσίευσαν την επίσημη θέση τους σχετικά με την έγκαιρη διάγνωση της Εφηβικής Ιδιοπαθούς Σκολίωσης και την αντιμετώπιση της.
Στο position statement που εξέδωσαν αναφέρουν πως οι πρόσφατα δημοσιευμένες υψηλής μεθοδολογικής ποιότητας έρευνες αποδεικνύουν πως η συντηρητική αντιμετώπιση της σκολίωσης, με κηδεμόνες ή με Ειδικές Φυσικοθεραπευτικές Ασκήσεις για την Σκολίωση (PSSE) μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα επιδείνωσης της σκολίωσης. Επί λέξη στο statement αναφέρεται : “AAOS, SRS, POSNA and AAP believe that recent high quality studies demonstrate that non-operative interventions such as bracing and scoliosis specific exercises can decrease the likelihood of curve progression to the point of requiring surgical treatment”.
Στα παρακάτω link μπορείτε να δείτε τις δύο Τυχαιοποιημένες Ελεγχόμενες Μελέτες (Randomized Control Trials -RCT) για την αποτελεσματικότητα των PSSE που υποστηρίζονται ενεργά και χρηματοδοτούνται από την SRS.
https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT01610908
https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02807545
Είναι πλέον αναμφισβήτητη η αναγνώριση της αποτελεσματικότητας των Ειδικών Φυσικοθεραπευτικών Ασκήσεων για την Σκολίωση (PSSE) από το σύνολο των διεθνών επιστημονικών κοινοτήτων που ασχολούνται με την θεραπεία της σκολίωσης.
Στην Schroth Scoliosis & Spine Clinic θα λάβετε μια λεπτομερή και αντικειμενική ενημέρωση σχετικά με τις ενδείξεις θεραπείας για την περίπτωση σας, με βάση πάντα τα κριτήρια που ορίζουν οι διεθνείς επιστημονικές κοινότητες SOSORT και SRS, έτσι ώστε να επιλέξετε την κατάλληλη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της σκολίωσης σας.
Δείτε παρακάτω μερικά αποτελέσματα μας στην θεραπεία της σκολίωσης:
Βιβλιογραφία:
- Negrini et al, 2011 SOSORT guidelines: Orthopaedic and Rehabilitation treatment of idiopathic scoliosis during growth. Scoliosis 2012, 7:3 doi:10.1186/1748-7161-7-3
- SRS statement on Physiotherapy Scoliosis Exercises. https://www.srs.org/news/index.php?id=521
- Weiss HR, Moramarco M, Scoliosis-treatment indications according to current evidence. OA Musculoskeletal Medicine 2013 Mar 01;1(1):1.
- Weiss HR et al, Indications for conservative treatment of scoliosis (guidelines) Scoliosis 2006, 2006, 1:5